Jeśli nowy właściciel nieruchomości uchyla się od powyższych obowiązków, dożywotnik może żądać przed sądem zmiany dożywocia na rentę. Należy pamiętać, że w przeciwieństwie do darowizny dożywocie nie jest zaliczane na schedę spadkową. Wartości nieruchomości przeniesionej przez spadkodawcę na nabywcę w zamian za dożywotnie utrzymanie nie dolicza się do zachowku.
Uprawnienia wynikające z umowy dożywocia wpisywane są do działu III księgi wieczystej i stanowią obciążenie nieruchomości. Uprawnienia te wygasają z chwilą śmierci dożywotnika. W przypadku gdy są zastrzeżone na rzecz kilku osób, z chwilą śmierci jednej z tych osób ulegają odpowiedniemu zmniejszeniu. W razie wygaśnięcia prawa dożywocia wykreślenie go z księgi wieczystej następuje na wniosek właściciela nieruchomości po przedstawieniu sądowi odpisu skróconego aktu zgonu.
Prawa dożywocia nie można przenieść na inną osobę – jest niezbywalne i wygasa ono z chwilą śmierci uprawnionego.
Od nabywców nieruchomości notariusz pobiera i przekazuje do Urzędu Skarbowego należny podatek od czynności cywilnoprawnych, który przy umowie o dożywocie wynosi 2% od wartości rynkowej nieruchomości – na podstawie ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Uchwała NSAz dnia 17 listopada 2014 r. II FPS 4/14
W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy.